Diyarbakırlı Öğretmen Şeyhmuz Çakırtaş’tan okumuştum Yozgat’a sürgün edildiği günleri ve orada neler yaşadığını;
Gevaşlı PTT memuru Ahmet Abi ile yaptığımız röportajda o da Yozgat’a sürgününü ve yaşadığı o kötü günleri anlatmıştı bana;
Şimdi de sağlık memuru olarak görev yaptığı sırada Kaymakam’ın önünde ayağa kalkmadığı gerekçesiyle ‘görülen lüzum üzerine’ Yozgat’a sürgün edilen Vanlı Agit Demirkan’ın yaşadıklarını görünce haliyle insanın aklına ‘Neden Yozgat?’ sorusu geliyor.
Türkiye’de bu anlamda yüzlerce kamu emekçisi sürgün olarak Yozgat’a gönderiliyor. Yoğunluklu olarak Kürt emekçileri Yozgat’a hangi saiklerle gönderiliyor?
Bunun tarihsel arka fonuna (Background) iyi bakmak gerektiğini düşünüyorum.
Yozgat’ın tercih edilmesinin nedeni Yozgat’ın sosyolojik olarak aşırı milliyetçi bir kent olması akla gelen ilk geçerli neden oluyor. Kürt demokratları, emekçileri böylelikle hiç yaşamak istemeyecekleri bir ortamda zoraki yaşama tabi tutularak cezalandırılıyor. Kişi orada sürekli bir linç tehdidi altında tutularak ağır bir psikolojik yaptırıma tabi tutuluyor.
Ayrıca Kürtlerin Yozgat’a sürgünü sadece son yıllarda Kürt kamu emekçilerinin Yozgat’a sürgünü ile başlayan bir durum değil. Bugün Yozgat’a binlerce Kürt yaşamaktadır ve bu Kürtlerin büyük çoğunluğu 1.Dünya savaşı sırasında Yozgat’a sürgün edilmiştir. Devlet asimilasyon politikaları neticesinde Yozgat’a sürgün ettiği bazı Kürtler, bugün Türkmen olduklarına inanmaktadır.
Birinci Dünya Savaşı (1914-1918) yüzbinlerce Kürt, Kürdistan’dan Orta Anadolu’ya sürgün edilmiştir.
Yazar Rohat Alakom; Orta Anadolu’da nadir olarak görülen Kürt ayaklanmalarından birinin Yozgat Kürtleri tarafından 300 kişi ile İsmail Paşa’ya gerçekleştiğini belirtiyor. Alakom’un verdiği bilgilere göre isyanın ardından Yozgat’ta yaşayan Kürtlere ilişkin bir talimatname yayınlanmış ve şöyle denilmiştir: “ Yozgat’a sürgün edilen Kürt reisleriyle, molla ve nüfuz sahibi kişiler ilkin diğer kişilerle birlikte sevk olunacak ve orada bunlar diğer kişilerle ilişkide bulunmayacak şekilde ayrılacak ve gözetim altında tutulacaktır.” Alakom ayrıca Kürtlerin çok eski tarihlerden beri Yozgat’ta yaşadığını da ifade ediyor.
Bunları okuduğumuzda tarihin bugün tekerrür ettiğini görüyoruz… O zaman da Kürtler Yozgat’a sürgün edilirdi, bugün de Yozgat’a sürgün ediliyor. Sürgün edilen Kürtlerin büyük bir kesimi daha sonra yurduna geri dönüş yapamamıştır. Kürtler Orta Anadolu’da yoğun olarak Ankara, Konya, Kırşehir ve Yozgat’a sürgün edilmiştir.
Yine Yazar Şeyhmuz Çakırtaş geçen Mart ayında bir süre sürgün yaşadığı Yozgat’a ilişkin yazdığı “Medlerin Kayıp Kenti ve Yozgat Sürgünü’ isimli yazısında bu durumu şu ifadelerle açıklamıştır:
” Kerkenes dağlarında Medlerin Sarayı bulunmaktadır. Yozgat ili tanıtım dergisinde Med Sarayı’ndan bahsediyordu. Yıllar önce hikâyesini dinlediğim ve Orta Anadolu’da bir yerde varlığı efsaneleşen kayıp Med kenti ve hikâyesi sürgün olduğum yerde karşıma çıkmıştı. İlk defa 1928 yılında yapılan kazılarda bir Asur kentinin kalıntılarına ulaşıldığı düşünülmüş ama sonradan buranın asırlardır kayıp olan Med şehri Pteria olduğu anlaşılmıştır.”
Batıda görev yapan kamu emekçileri Kürt illerine sürgün edilirken, Kürt kentlerinde çalışan kamu emekçileri de bir batı ili olan Yozgat’a sürgün ediliyor.
Yozgatlılar ne düşünür bilemem ama ben olsam ‘Burası sürgün kenti mi kardeşim’ diye itiraz ederdim.
Kürtlerin bugün bile Yozgat’a sürgününe gelince; devlette hep bir devamlılık vardır ve her şey geçmişte yapılanlara bağlı olarak yapılıyor. 1910 ve 1920’lerde Kürtler nereye sürgün ediliyorsa bugün de oraya sürgün ediliyor.
Rivayete göre Yozgat’ın bürokrasi de bir sürgün kenti olarak tercih edilmesinin sebebi ise Atatürk’ün zamanında Yozgat’ı başkent ilan etmek istemesine rağmen Yozgatlıların Atatürk’e karşı İstanbul hükümetinin yanında durması olarak gösterilir.
Yozgat’tan enteresan kişiliklerde çıkmıştır. Cemil Çiçek ve Kürt olduğu belirtilen Bekir Bozdağ bunlardan bazılarıdır.
Bugün en sağcı illerin başında görülen Yozgat’ın ne gariptir bir kurtuluş günü bile yoktur. Kurtuluş savaşında işgal edilmeyen ve ‘Düşman’ askerinin uğramadığı tek ildir.
2016 yılında PKK’nin bir karakol baskınından sonra Yozgatlılar ellerinde bayraklar ile sokağa çıkıp HDP il binasına doğru yürür. Yürü yürü ama bir türlü HDP Yozgat il binasını bulamayan Yozgatlıların içinden bir akıllı çıkar, “ Yahu biz nereye yürüyoruz, Yozgat’ta HDP il binası yok ki” deyince sakinleşen kitle dağılmıştır.
İşte böyle enteresan bir yerdir Yozgat!
Yorum yazarak Hbr Çaldıran Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Hbr Çaldıran hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Hbr Çaldıran editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Hbr Çaldıran değil haberi geçen ajanstır.
Şimdi oturum açın, her yorumda isim ve e.posta yazma zahmetinden kurtulun. Oturum açmak için bir hesabınız yoksa, oluşturmak için buraya tıklayın.
Yorum yazarak Hbr Çaldıran Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Hbr Çaldıran hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Hbr Çaldıran editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Hbr Çaldıran değil haberi geçen ajanstır.
Yorumlar
(2)Faruk - Bir Yozgatlı olarak sürgün şehri olarak anılmak biraz rahatsız edici.. Kürtleri 'eline silah almadığı sürece' kardeş olarak görürüz, memleketimize gelirlerse kardeş gibi davranırız.. Ayrım yapan kalleştir
Mustafa Akkaya - yozgatlı olarak kurdum yozgatın turklerıde öz ve öz gardaşımızdır ekmegımız bırdır topragımız bayragımız bırdır
Yazılan yorumlardan Hbr Çaldıran hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz. Sitemizin Topluluk Kurallarına uymayan yorumlar yayınlanmaz. Yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Hbr Çaldıran editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Hbr Çaldıran değil haberi geçen ajanstır.